Kurkuma – jakie ma właściwości zdrowotne i dlaczego warto ją spożywać?

Przyprawy potrafią zupełnie odmienić nawet najprostszą i wydającą się nudną, codzienną potrawę. Nadają jedzeniu bogaty smak, aromat i ożywiają kolor. W dodatku poprawiają trawienie, poprawiaja metabolizm, przyspieszają przemianę materii i spalanie tkanki tłuszczowej. Przyprawy pomagają uniknąć lub pozbyć się wzdęć, są również skarbnicą przeciwnowotworowych antyoksydantów i przeciwzapalnych minerałów. Jedną z cenniejszych przypraw na świecie jest kurkuma, uznawana za najzdrowszą przyprawę świata ze względu na cały szereg niezwykłych właściwości. Skąd pochodzi i jak można ją wykorzystywać w kuchni?

CO TO JEST KURKUMA?

Kurkuma to inaczej ostryż (długi, domowy), szafranica, szafran indyjski, żółcień lub żółty imbir. Kurkuma ma podobny do imbiru zapach oraz silny, korzenny, gorzkawy smak. Przyprawa ta pochodzi z Indii, otrzymuje się ją z korzenia podobnego do imbiru. Właściwości kurkumy docenia się przede wszystkim w kuchni azjatyckiej. To właśnie kurkuma, a konkretnie jeden z jej składników – kurkumina nadaje charakterystyczny, żółtopomarańczowy kolor potrawom.

Kurkuma ma bardzo szerokie zastosowanie w kuchni, właśnie z względu na cudowne, prozdrowotne właściwości. Spożywa się ją w postaci wysuszonej, czyli sproszkowanej, najczęściej spotykanej oraz jako świeży korzeń kurkumy. Szczypta kurkumy dodana do zupy, ryżu, makaronu a nawet ciasta czy owsianki nieznacznie zmienia smak potraw na bardziej korzenny i lekko gorzkawy, ale przede wszystkim nadaje pięknego żółtego koloru. Intensywny kolor kurkumy wynika z zabarwienia wynikające z wysokiej zawartości barwnika – kurkuminy. Tę przyprawę stosuje się najczęściej w wielu potrawach indyjskich, jest również jednym ze składników curry, czyli najpopularniejszej przyprawy kuchni azjatyckiej. Hindusi używają kurkumę niemal do wszystkich potraw, z całą pewnością wiedzą co robią.

KURKUMA – WŁAŚCIWOŚCI ZDROWOTNE

Kurkuma właściwości lecznicze ma również niezwykle silne. Dlatego powinna na stałe gościć w naszej kuchni i codziennej zdrowej diecie. Jej najważniejszym składnikiem jest kurkumina, czyli pomarańczowy barwnik. Kurkumina jest to bardzo silny przeciwutleniacz z grupy polifenoli. Kurkumina wykazuje działanie przeciwzapalne i przeciwutleniające, tym samym odgrywa ważną rolę nie tylko w leczeniu wielu chorób o podłożu zapalnym, lecz również, co istotne, w ich profilaktyce.

Poza tym w kurkumie znajduje się tumeron będący związkiem, który wspomaga namnażanie, a także różnicowanie komórek mózgowych. Oznacza to, że częste spożywanie kurkumy może korzystnie wpłynąć na poprawę pamięci, a także zapobieganie chorobom neurodegeneracyjnym w późnym wieku. Kolejną niewątpliwą zaletą tej rośliny, jest działanie antybakteryjne i rozkurczające. Może przynieść bowiem ulgę osobom chorującym na wrzody, a także wspomagać ich leczenie. Bardzo często stosuje się kurkumę jako składnik preparatów na zaburzenia trawienia oraz zaleca się jej spożycie osobom chcącym zrzucić zbędne kilogramy. 

Następną właściwością działania kurkumy jest zależność kurkuma a trzustka. Przyprawa ta działa bowiem wspomagająco na dysfunkcje trzustki, dzięki czemu pomaga w leczeniu i kontrolowaniu poziomu cukrzycy. Co istotne, kurkuma może być również stosowana jako środek wspomagający leczenie w stanach niewydolności wątroby. Dlatego właśnie warto dodawać kurkumę do różnych potraw. Właściwości zdrowotne kurkumy są dużo szersze, między innymi stymuluje ona i wzmacnia odporność, obniża poziom cukru i cholesterolu we krwi, wzmacnia oczyszczanie organizmu, a także działa ochronnie i leczniczo na choroby oczu. Kurkuma dodatkowo pomaga łagodzić bóle menstruacyjne i bolesne, ciężkie miesiączki.

KURKUMINA A CHORYBY NOWOTWOROWE

Kurkumina, czyli najważniejszy składnik kurkumy wykazuje silne działanie przeciwzapalne. Jak już zapewne wiesz, stan zapalny jest głównym ogniskiem powstawania większości chorób, w tym chorób nowotworowych. Kurkumina, będąca silnym polifenolem, okazuje się bardzo pomocna w zapobieganiu oraz leczeniu nowotworów.

KURKUMA JAKIE MA WŁAŚCIWOŚCI NA UKŁAD POKARMOWY

Kurkuma posiada właściwości działąjące rozkurczająco na mięśnie gładkie występujące w drogach żółciowych. Skutkiem tego jest zwiększone wydzielanie żółci oraz ułatwienie jej swobodnego przepływu. Poza tym przywraca prawidłową kurczliwość pęcherzyka żółciowego, co zapobiega powstawaniu kamieni żółciowych. Może nawet przyczynić się do stopniowego rozpuszczania już obecnych kamieni (głównie cholesterolowych). Poza pobudzaniem dróg żółciowych kurkuma wzmaga także wydzielanie soku trzustkowego i żołądkowego. W obrębie dróg żółciowych i przewodu pokarmowego działa ona przeciwzapalnie i bakteriobójczo. Stosuje się ją w leczeniu dysfunkcji trzustki, stanach zapalnych wątroby oraz zapaleniu dróg żółciowych.

Kurkumina, która jest głównym składnikiem kurkumy, wykazuje działanie:

• przeciwzapalne,
• antyoksydacyjne,
• przeciwnowotworowe. 

KURKUMA A PRACA MÓZGU

Kurkuma może przyspieszać procesy naprawcze w ludzkim mózgu. Wszystko za sprawą zawartości tumeronu, czyli związku, który pobudza namnażanie i różnicowanie komórek nerwowych w mózgu oraz może wspomóc naprawę mózgu po chorobie lub urazie. Naukowcy zakładają, iż w przyszłości związek ten będzie można wykorzystać w leczeniu choroby Alzheimera czy udaru mózgu. Istnieją również prace badawcze, które donoszą, że aktywny składnik kurkuminoidów, czyli naturalnych substancji występujących w kurkumie, stymuluje system immunologiczny do niszczenia białek, których złogi utrudniają przewodzenie sygnałów nerwowych w pewnych obszarach w mózgu, wywołując u chorych chwilową utratę pamięci, świadomości oraz osobowości.

PRZEPIS NA MASECZKĘ Z KURKUMY

Kurkuma ma również ciekawe zastosowanie w kosmetologii i pielęgnacji skóry. Można przygotować z niej maseczkę, która sprawdzi się idealnie do oczyszczenia skóry tłustej, trądzikowej oraz z drobnymi niedoskonałościami.

Przepis na maseczkę z kurkumy:

• wsyp do miseczki 1 łyżeczkę kurkumy,
• dodaj 1 łyżeczkę miodu,
• dolej łyżeczkę wody lub hydrolatu.

Wszystkie składniki dokładnie wymieszaj na gęstą masę. Maseczkę nałóż na twarz, uważaj przy tym na dłonie i paznokcie oraz brwi, kurkuma może zabarwić je bowiem na żółty, trudny do usunięcia kolor. Możesz to zrobić rękami (koniecznie w rękawiczkach, ponieważ barwi), jednak wygodnie można ją nałożyć także za pomocą wypukłej części łyżeczki. Maseczkę zmyj po około 15 – 20 minutach.

KURKUMA – PRZEPIS NA ZŁOTE MLEKO

Złote mleko, czyli Golden Milk jest znanym i stosowanym od stuleci, ajurwedyjskim napojem mocy i długowieczności. Rozgrzewające złote mleko, którego bazą jest kurkuma posiada cały szereg właściwości leczniczych: działa uspokajająco i pomaga obniżać stres, dlatego właśnie polecana jest do wypijania przed snem, wzmacnia odporność, rozgrzewa, działa przeciwzapalnie.

Złote mleko wegańskie – przepis:

• 1 szklanka mleka roślinnego,
• 1 łyżeczka mielonej kurkumy,
• szczypta czarnego pieprzu,
• szczypta cynamonu cejlońskiego,
• szczypta kardamonu,
• 1 centymetr startego korzenia imbiru.

Dodaj wszystkie składniki do bardzo ciepłego mleka roślinnego, wymieszaj dokładnie i podgrzej na gazie w rondelku, nie doprowadzając do wrzenia. Dodatkowo możesz użyć spieniacza do mleka i przygotować pyszne Turmeric Latte, nazywane również Golden Milk Latte. Pyszne i zdrowe.

KURKUMA – ILE JEJ SPOŻYWAĆ?

Jak już pisaliśmy wyżej, głównym składnikiem kurkumy jest kurkumina. Substancja ta słabo rozpuszcza się w wodzie, zdecydowanie lepiej w tłuszczach. Wykazuje się również stosunkowo niską biodostępnością, co oznacza, że nie przyswaja się najlepiej z przewodu pokarmowego, dlatego jej obecność w surowicy jest prawie niewykrywalna. W związku z powyższym za bezpieczną uznaje się dawkę do aż 8 g kurkuminy na dobę. Aby zwiększyć biodostępność (wchłanialność) kurkuminy w świetle jelit, należy ją łączyć z piperyną. Jest to naturalny biowzmacniacz, który zwiększa rozpuszczalność kurkuminy, a przez to jej wchłanialność. Piperyna pozyskiwana jest z owoców pieprzu czarnego.

KURKUMA – PRZECIWWSKAZANIA, KTO NIE POWINIEN JEJ SPOŻYWAĆ?

Przeciwwskazaniami do spożywania kurkumy są:

• niedrożność dróg żółciowych, 
• kamica żółciowa.

Kto powinien unikać kurkumy? Oczywiście osoby, które mają na nią alergię. Uważa się również, że z ostrożnością do spożycia kurkumy powinny również podchodzić kobiety w ciąży (literatura podaje, że może wywoływać skurcze macicy), choć warto skonsultować to z lekarzem prowadzącym, przede wszystkim na stosunkowo niską wchłanialność tego związku. Wielu ginekologów uważa, że kobieta w ciąży musiałaby spożyć naprawdę sporą ilość kurkumy aby wywołać niepożądane skutki. Na kurkumę powinny jednak uważać osoby z niedrożnymi drogami żółciowymi. Osoby biorące leki przeciwcukrzycowe i/lub rozrzedzające krew powinny również skonsultować się z lekarzem prowadzącym, gdyż kurkumina może mieć niekorzystny wpływ na działanie leków na cukrzycę.

SOKI I ZUPY Z KURKUMĄ

Kurkuma jest podstawową przyprawą stosowana w potrawach tradycyjnej medycyny chińskiej oraz ajurwedyjskiej. Kuchnie tych nauk wykorzystują ją nieprzerwanie od tysięcy lat. Jako, że natura jest nam niezwykle bliska, czerpiemy z niej inspirację i wykorzystujemy w naszych produktach na co dzień, nie mogłyśmy odpuścić i tym razem i nie użyć kurkumy. Ten skarb natury występuje w wielu produktach Juice Concept. Kochamy prozdrowotne właściwości jakie niesie za sobą kurkuma. Dodajemy kurkumą do porannej wody z cytryną, imbirem i miodem. Jest to poranny napój występujący w większości zestawów diety sokowej. Polecamy wypijać go na ciepło, zadziała zdecydowanie lepiej, niż wypity wprost po wyciągnięciu z lodówki. Poranny napój z kurkumą i imbirem Wake Me Up! to już mały klasyk gatunku.

Kolejnym produktem, do którego wyciskamy tę przyprawę jest również poranny shot z kurkumą i imbirem na odporność. Shot z kurkumą, imbirem, pomarańczami i cytryną przyjemnie rozgrzewa, wzmacnia odporność, a do tego przyspiesza metabolizm. Terapia shotami może być stosowana jako wzmocnienie i dopełnienie efektu diety sokowej bądź jako samodzielna kuracja na odporność.

Prawdziwa miłość do kurkumy i napojów z kurkumą ukryta jest w ajurwedyjskim napoju Złote Mleko. Bazą złotego mleka jest właśnie mleko, u nas roślinne, w ogóle nie stosujemy, nie spożywamy i Tobie również nie polecamy mleka krowiego. Może to być mleko kokosowo-ryżowe bądź owsiane, w zależności które z nich wolisz. Do mleka roślinnego dodajemy wyciśnięty w wyciskarce korzeń kurkumy, Ty możesz użyć kurkumy w proszku, też będzie dobrze, starty korzeń imbiru, cynamon i kardamon.

W Juice Concept bardzo chętnie wykorzystujemy właściwości zdrowotne kurkumy, a także jej korzenny, orientalny smak również w naszych zdrowych i naturalnych zupach. Kurkuma dodana zostaje min do zupy z soczewicą, batatami, imbirem i mlekiem kokosowym.